Posttraumatische stressstoornis (PTSS) kan lichamelijke gevolgen hebben. Deze stoornis wordt vaak in verband gebracht met geestelijke gezondheid, maar de fysieke impact wordt soms over het hoofd gezien.
Mensen die lijden aan PTSS kunnen last krijgen van lichamelijke klachten, zoals chronische pijn, spijsverteringsproblemen en zelfs hart- en vaatziekten.
De link tussen geest en lichaam is hierbij sterk zichtbaar, want langdurige stress en angst, die kenmerkend zijn voor PTSS, zetten het lichaam in een constante staat van paraatheid, wat kan leiden tot fysieke klachten.
Sinds 2020 is er een langdurig onderzoek gaande van 8 jaar naar de vroegtijdige opsporing en preventie van PTSS, door 2asap. Lees meer hierover op https://2asap.nl/
Wat is PTSS en wat veroorzaakt het?
PTSS ontstaat vaak na een traumatische ervaring, zoals geweld, een ernstig ongeluk of het verlies van een geliefde. Mensen met PTSS kunnen hierdoor langdurig stress ervaren, wat zich uit in verschillende symptomen. Denk hierbij aan flashbacks, vermijding van herinneringen en emotionele vervlakking. Maar ook het lichaam reageert op deze voortdurende spanning.
Lichamelijke gevolgen van PTSS
De fysieke effecten van PTSS zijn divers en soms verwoestend. Eén van de belangrijkste oorzaken is de voortdurende activering van het stresssysteem, dat voor verhoogde cortisolniveaus zorgt. Dit hormoon is normaal gesproken nuttig in stressvolle situaties, maar wanneer het constant aanwezig is, kan het problemen veroorzaken. Enkele lichamelijke gevolgen zijn:
- Chronische pijn: Door de voortdurende spanning kunnen spieren verkrampen, wat kan leiden tot rug- en nekpijn.
- Hartproblemen: Mensen met PTSS hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Dit komt doordat stress een negatieve invloed heeft op de bloeddruk en de hartslag.
- Spijsverteringsklachten: Stress kan de spijsvertering verstoren, wat kan resulteren in problemen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS).
- Slaapproblemen: Door hyperalertheid en nachtmerries is slapeloosheid een veelvoorkomend probleem.
Dissociatie bij PTSS
Een ander veelvoorkomend symptoom van PTSS is dissociatie. Dit houdt in dat iemand zich losgekoppeld voelt van de werkelijkheid, wat kan leiden tot geheugenverlies, of het gevoel alsof je jezelf van een afstand observeert.
Dissociatie kan optreden in stressvolle situaties of als reactie op een PTSS-trigger, zoals het horen van een harde knal.
Dit mechanisme werkt als een beschermingsmiddel van de geest, maar kan fysiek en mentaal vermoeiend zijn.
PTSS en seksualiteit
PTSS heeft vaak ook een effect op de seksualiteit. Mensen kunnen zich emotioneel afgevlakt voelen of moeite hebben met intimiteit vanwege de trauma’s die ze hebben meegemaakt. In sommige gevallen kan het trauma direct gelinkt zijn aan seksueel geweld, wat leidt tot angst en vermijding van seksuele relaties. Dit heeft een grote impact op het dagelijks leven en de relaties van de persoon.
Complexe PTSS en arbeidsongeschiktheid
Bij complexe PTSS, een vorm van PTSS die ontstaat na langdurig trauma zoals mishandeling of misbruik, kunnen de gevolgen nog ingrijpender zijn. Mensen met complexe PTSS raken vaker arbeidsongeschikt. De symptomen zijn vaak ernstiger en het herstel duurt langer. Dit komt doordat het trauma keer op keer herhaald wordt, wat ervoor zorgt dat iemand constant in een staat van paraatheid verkeert, met alle fysieke gevolgen van dien.
PTSS en werken
Voor veel mensen met PTSS is het dagelijks functioneren op de werkvloer een uitdaging. De voortdurende triggers kunnen ervoor zorgen dat het concentratievermogen afneemt en dat mensen sneller overprikkeld raken.
Veelvoorkomende triggers kunnen geluidsprikkels zijn, zoals harde geluiden, maar ook onverwachte situaties op het werk kunnen een PTSS-reactie uitlokken.
Wat kun je doen bij PTSS?
Hoewel de gevolgen van PTSS zwaar kunnen zijn, is er hoop op herstel. Er zijn verschillende therapieën die effectief zijn gebleken, zoals cognitieve gedragstherapie en EMDR. Ook zijn er podcasts, zoals de podcast “The Trauma Therapist Podcast”, waarin experts praten over de beste manieren om met trauma’s om te gaan en het helingsproces te ondersteunen. Beluister en bekijk deze podcast via deze link naar YouTube: https://www.youtube.com/c/TheTraumaTherapistProject
Jouw ervaring
Heb jij of iemand in je omgeving ervaring met PTSS en hoe beïnvloedt dit het dagelijks leven? Denk je dat meer kennis over de lichamelijke gevolgen van PTSS kan helpen bij het begrip van deze aandoening?
Extra informatie over dit onderwerp?
- Wetenschappelijk onderzoek Cortisol voor PTSS (CovoS): https://www.radboudumc.nl/lopende-onderzoeken/cortisol-voor-ptss
- “Helft posttraumatische stressstoornis gerelateerd aan pandemie”: https://www.rivm.nl/nieuws/helft-posttraumatische-stressstoornis-gerelateerd-aan-pandemie
- (4dec 2019) Onderzoek naar MDMA-therapie voor PTSS-patiënten: https://www.psyfar.nl/blog/blog-item/t/onderzoek-naar-mdma-therapie-voor-ptss-patienten-gestart
